מה (מי) אספרה (אדברה, אספר, יזמר, יספר, נדבר) .[ביצוע מוקלט]

Ethnographic Recording

מתוך:

[יידיש]
1980

Play songs in order

01.

קארוסעלן
02.

א וועווערקע
03.

מושטירמארש
04.

פריילעכע ווינטערליד
05.

כלי-זמר

1:12
06.

קעצעלע שטיל מייזעלע שטיל
07.

אוי מיין קעפעלע טוט מיר וויי
08.

א קליין מיידעלע קלאפט אין טיר
09.

דריי יינגעלעך

1:00
10.

אונדזער מארש

1:16
11.

אונטער די גרינינקע ביימעלעך

1:01
12.

א קינד א גאלדענע

2:08
13.

אויפן פריפעטשיק ברענט א פייערל

1:23
14.

איז דער רבי געגאנגען טאנצן
15.

דעם רבינס חדר

2:28
16.

הערט איר (נאר) רב לייבוש (טודרוס) וואס דער סופר האט דערציילט ווען ער איז אין ריגע געווען

2:32
17.

דאקטאר הערצל ווי בארימט איז ער און מאקס נארדוי דער איידעלער מאן

1:09
18.

דער רבי איז אין מיקווה (מידבר) געגאנגען

1:41
19.

בין איך מיר א לערערל

1:42
20.

דאס שטערנדל

1:03
21.

נאך שבת אם-ירצה-השם וועל איך ביי דעם רבין זיין וועל אים דערציילן פון דעם אייזנבאן
22.

דער פילאסאף

1:33
23.

בין איך מיר א חסידל

1:05
24.

די בארד

1:02
26.

דער קרעמער

2:00
27.

מה (מי) אספרה (אדברה, אספר, יזמר, יספר, נדבר)

1:49
28.

המן-טאשן

1:47
29.

וואס איז דאס פאר א וועלט

1:30
30.

ביי דעם טויער פון גן-עדן שטייען מלאכים אן א שיעור

2:05
31.

קינדער-יארן זיסע

1:08
32.

מיר (אלע) חסידימלעך מיר הייליקע מענטשן

2:45
33.

לאמיר אפגעבן א שבח דעם בורא לאמיר אנהייבן ציילן

3:13
34.

ארום דעם פייער איז אלץ ליבער
35.

א מיידל אין די יארן

Play songs in order

	מה אַספּרה, מה אַדברה? עודך, עודך, טַא-טַא-דַא-רי-רַאם. ווער קען רעדן, ווער קען זָאגן, ווָאס די איינס בַאטײַט? ווָאס די איינס בַאטײַט? איינער איז דָאך גָאט, און גָאט איז איינער און ווײַטער קיינער. מהַ אספּרה, מהַ אדברה? עודך, עודך, טַא-טַא-דַא-רי-רַאם. ווער קען רעדן, ווער קען זָאגן, ווָאס די צוויי בַאטײַט? ווָאס די צוויי בַאטײַט? צוויי זענען די לוחות, און איינער איז דָאך גָאט, און גָאט איז איינער און ווײַטער קיינער. מהַ אספּרה, מהַ אדברה? עודך, עודך, טַא-טַא-דַא-רי-רַאם. ווער קען רעדן, ווער קען זָאגן, ווָאס די דרײַ בַאטײַט? ווָאס די דרײַ בַאטײַט? דרײַ זענען די אָבות, און צוויי זענען די לוחות, און איינער איז דָאך גָאט, און גָאט איז איינער און ווײַטער קיינער. מהַ אספּרה, מהַ אדברה? עודך, עודך, טַא-טַא-דַא-רי-רַאם. ווער קען רעדן, ווער קען זָאגן, ווָאס די פֿיר בַאטײַט? ווָאס די פֿיר בַאטײַט? פֿיר זענען די אמהות, און דרײַ זענען די אָבות, און צוויי זענען די לוחות, און איינער איז דָאך גָאט, און גָאט איז איינער און ווײַטער קיינער. מהַ אספּרה, מהַ אדברה? עודך, עודך, טַא-טַא-דַא-רי-רַאם. ווער קען רעדן, ווער קען זָאגן, ווָאס די פֿינף בַאטײַט? ווָאס די פֿינף בַאטײַט? פֿינף זענען די חומשים, און פֿיר זענען די אמהות, און דרײַ זענען די אָבות, און צוויי זענען די לוחות, און איינער איז דָאך גָאט, און גָאט איז איינער און ווײַטער קיינער. מהַ אספּרה, מהַ אדברה? עודך, עודך, טַא-טַא-דַא-רי-רַאם. ווער קען רעדן, ווער קען זָאגן, ווָאס די זעקס בַאטײַט? ווָאס די זעקס בַאטײַט? זעקס זענען די משניות, און פֿינף זענען די חומשים, און פֿיר זענען די אמהות, און דרײַ זענען די אָבות, און צוויי זענען די לוחות, און איינער איז דָאך גָאט, און גָאט איז איינער און ווײַטער קיינער.. מהַ אספּרה, מהַ אדברה? עודך, עודך, טַא-טַא-דַא-רי-רַאם. ווער קען רעדן, ווער קען זָאגן, ווָאס די זיבן בַאטײַט? ווָאס די זיבן בַאטײַט? זיבן איז דָאך שבת, און זעקס זענען די משניות, און פֿינף זענען די חומשים, און פֿיר זענען די אמהות, און דרײַ זענען די אָבות, און צוויי זענען די לוחות, און איינער איז דָאך גָאט, און גָאט איז איינער און ווײַטער קיינער. מהַ אספּרה, מהַ אדברה? עודך, עודך, טַא-טַא-דַא-רי-רַאם. ווער קען רעדן, ווער קען זָאגן, ווָאס די אַכט בַאטײַט? ווָאס די אַכט בַאטײַט? אַכט איז דער ברית, און זיבן איז דָאך שבת, און זעקס זענען די משניות, און פֿינף זענען די חומשים, און פֿיר זענען די אמהות, און דרײַ זענען די אָבות, און צוויי זענען די לוחות, און איינער איז דָאך גָאט, און גָאט איז איינער און ווײַטער קיינער. מהַ אספּרה, מהַ אדברה? עודך, עודך, טַא-טַא-דַא-רי-רַאם. ווער קען רעדן, ווער קען זָאגן, ווָאס די נײַן בַאטײַט? ווָאס די נײַן בַאטײַט? נײַן זענען די חדשים, און אַכט איז דער ברית, און זיבן איז דָאך שבת, און זעקס זענען די משניות, און פֿינף זענען די חומשים, און פֿיר זענען די אמהות, און דרײַ זענען די אָבות, און צוויי זענען די לוחות, און איינער איז דָאך גָאט, און גָאט איז איינער און ווײַטער קיינער. מהַ אספּרה, מהַ אדברה? עודך, עודך, טַא-טַא-דַא-רי-רַאם. ווער קען רעדן, ווער קען זָאגן, ווָאס די צען בַאטײַט? ווָאס די צען בַאטײַט? צען זענען די געבָאט, און נײַן זענען די חדשים, און אַכט איז דער ברית, און זיבן איז דָאך שבת, און זעקס זענען די משניות, און פֿינף זענען די חומשים, און פֿיר זענען די אמהות, און דרײַ זענען די אָבות, און צוויי זענען די לוחות, און איינער איז דָאך גָאט, און גָאט איז איינער און ווײַטער קיינער. מהַ אספּרה, מהַ אדברה? עודך, עודך, טַא-טַא-דַא-רי-רַאם. ווער קען רעדן, ווער קען זָאגן, ווָאס די עלף בַאטײַט? ווָאס די עלף בַאטײַט? עלף זענען די שטערן, און צען זענען די געבָאט, און נײַן זענען די חדשים, און אַכט איז דער ברית, און זיבן איז דָאך שבת, און זעקס זענען די משניות, און פֿינף זענען די חומשים, און פֿיר זענען די אמהות, און דרײַ זענען די אָבות, און צוויי זענען די לוחות, און איינער איז דָאך גָאט, און גָאט איז איינער און ווײַטער קיינער. מהַ אספּרה, מהַ אדברה? עודך, עודך, טַא-טַא-דַא-רי-רַאם. ווער קען רעדן, ווער קען זָאגן, ווָאס די צוועלף בַאטײַט? ווָאס די צוועלף בַאטײַט? צוועלף זענען די שֿבטים, און עלף זענען די שטערן, און צען זענען די געבָאט, און נײַן זענען די חדשים, און אַכט איז דער ברית, און זיבן איז דָאך שבת, און זעקס זענען די משניות, און פֿינף זענען די חומשים, און פֿיר זענען די אמהות, און דרײַ זענען די אָבות, און צוויי זענען די לוחות, און איינער איז דָאך גָאט, און גָאט איז איינער און ווײַטער קיינער. מהַ אספּרה, מהַ אדברה? עודך, עודך, טַא-טַא-דַא-רי-רַאם. ווער קען רעדן, ווער קען זָאגן, ווָאס די דרײַצן בַאטײַט? ווָאס די דרײַצן בַאטײַט? דרײַצן איז בר-מיצווה, און צוועלף זענען די שֿבטים, און עלף זענען די שטערן, און צען זענען די געבָאט, און נײַן זענען די חדשים, און אַכט איז דער ברית, און זיבן איז דָאך שבת, און זעקס זענען די משניות, און פֿינף זענען די חומשים, און פֿיר זענען די אמהות, און דרײַ זענען די אָבות, און צוויי זענען די לוחות, און איינער איז דָאך גָאט, און גָאט איז איינער און ווײַטער קיינער.

	בהגדות אשכנזיות רבות, השירים בסוף ההגדה מופיעים עם תרגום ליידיש לצד הנוסח העברי. העדות הקדומה ביותר למסורת זו היא בהגדה שנדפסה בפראג בשנת רפ"ז [1526-1527], שם השיר "אדיר הוא" הופיע יחד עם תרגום ליידיש (אלמעכטיקער גאט). לשיר "אחד מי יודע" קיימים תרגומים נוספים ליידיש, עובדה המעידה הן על הפופולריות של השיר בקרב יהודי מזרח אירופה, והן על הרצון להפוך אותו ל"ידידותי" לקהל דוברי היידיש. השיר הוליד גם פרודיות, למשל "איינס איז א יידענע" [אחת האשה], וגרסה המושרת בחתונות. הנוסח הקדום ביותר ביידיש נמצא בהגדת קופנהגן, שיצאה לאור בשנת 1739 באלטונה-המבורג, גרמניה.

Title	מה (מי) אספרה (אדברה, אספר, יזמר, יספר, נדבר) .[ביצוע מוקלט]
Additional Titles	ווער קען זאגן (זינגען, ציילן, רעדן) וואס... באטייט [ביצוע מוקלט]
Title	אחד מי יודע... מה אספרה (יידיש)$$Qאחד מי יודע... מה אספרה (יידיש)
Performer	גולדברג-גרינג, חסיה
From	[יידיש]
Creation Date	1980
Creators	גולדברג-גרינג, חסיה (זמר, מבצע)
Note on Location and Date	ערד. [1980-1985].
Genre	Songs, Yiddish,Cumulative songs,Multilingual songs,Musical traditions (Jewish), Ashkenazi, Eastern-European Songs, Hebrew
Language	heb;yid
Duration	00:01:49
Notes	חמשה בתים ראשונים. נושא ישן: סוזשעט : ימים-טובים. פסח. הגדה נושא ישן: זשאנער : קייטלידער. ציילענישן נושא ישן: זשאנער : מיששפראכיקע לידער נושא ישן: זשאנער : רעליגיעזע לידער מסורת: אשכנזים :מזרח / ליטא - טלז'
Shelf Number	Y 06587 (DAT)
System Number	990027090810205171

Title

Additional Titles

Title

Performer

From

Creation Date

Creators

Note on Location and Date

Genre

Language

Duration

Notes

Shelf Number

System Number

תנאי השימוש:

Prohibition of Copying

It may be prohibited to copy and use of the item for purposes of reproduction, publication, distribution, public performance, broadcasting, dissemination via the internet or by any other means, and creating a derivative work of the item (for example, translation, modification or adaptation) in any form or by any means, including digital or analog media, without prior agreement of the copyright owner and/or the owner of the collection.

To check the use of an item, please complete the Inquiry for Copyright form.

Additional information: The item may be subject to copyright and/or terms of agreement.

If you believe that there is an error in the information above, or in case of any concern of copyright infringement in connection with this item, contact us using the Inquiry for Copyright form.

MARC RECORDS

About

בהגדות אשכנזיות רבות, השירים בסוף ההגדה מופיעים עם תרגום ליידיש לצד הנוסח העברי. העדות הקדומה ביותר למסורת זו היא בהגדה שנדפסה בפראג בשנת רפ"ז [1526-1527], שם השיר "אדיר הוא" הופיע יחד עם תרגום ליידיש (אלמעכטיקער גאט). לשיר "אחד מי יודע" קיימים תרגומים נוספים ליידיש, עובדה המעידה הן על הפופולריות של השיר בקרב יהודי מזרח אירופה, והן על הרצון להפוך אותו ל"ידידותי" לקהל דוברי היידיש. השיר הוליד גם פרודיות, למשל "איינס איז א יידענע" [אחת האשה], וגרסה המושרת בחתונות. הנוסח הקדום ביותר ביידיש נמצא בהגדת קופנהגן, שיצאה לאור בשנת 1739 באלטונה-המבורג, גרמניה.