שטילער שטילער לאמיר שווייגן
| [19--]
שטילער, שטילער, לאָמיר שװײַגן,קבֿרים װאַקסן דאָ.ס´האָבן זײ פֿאַרפֿלאַנצט די שׂונאים:גרינען זײ צום בלאָ...ס´פֿירן װעגן צו פּאָנאַר צו,ס´פֿירט קײן װעג צוריק,איז דער טאַטע װוּ פֿאַרשװוּנדןאון מיט אים דאָס גליק...שטילער, קינד מײַנס, װײן ניט, אוצר,ס´העלפֿט ניט קײן געװײן;אונדזער אומגליק װעלן שׂונאיםסײַ װי ניט פֿאַרשטײן.ס´האָבן ברעגעס אױך די ימען,ס´האָבן תּפֿיסות אױכעט צאַמען,נאָר צו אונדזער פּײַןקײן ביסל שײַן,קײן ביסל שײַן...פֿרילינג אױפֿן לאַנד געקומען, –און אונדז האַרבסט געבראַכט.איז דער טאָג הײַנט פֿול מיט בלומען, –אונדז זעט נאָר די נאַכט.גאָלדיקט שױן דער האַרבסט אױף שטאַמען, –בליט אין אונדז דער צער;בלײַבט פֿאַריתומט װוּ אַ מאַמע -ס´קינד גײט אױף פּאָנאַר.װי די װיליע אַ געשמידטע –ט´אױך געיאָכט אין פּײַן, –ציִען קריִעס אײַז דורך ליטעאיצט אין ים אַרײַן.ס`װערט דער חושך װוּ צערונען,פֿון דער פֿינצטער לײַכטן זונען –רײַטער קום געשװינד, –דיך רופֿט דײַן קינד,דיך רופֿט דײַן קינד,דיך רופֿט דײַן קינד.שטילער, שטילער, ס´קװעלן קװאַלןאונדז אין האַרץ אַרום,ביז דער טױער װעט ניט פֿאַלןזײַן מיר מוזן שטום.פֿרײ ניט, קינד, זיך, ס´איז דײַן שמײכלאיצט פֿאַר אונדז פֿאַרראַט,זען דעם פֿרילינג זאָל דער שׂונא,װי אין האַרבסט אַ בלאַט.זאָל דער קװאַל זיך רויִק פֿליסן,שטילער זײ און האָף...מיט דער פֿרײַהײט קומט דער טאַטע,שלאָף זשע, קינד מײַנס, שלאָף.װי די װיליע אַ באַפֿרײַטע,װי די בײמער גרין-באַנײַטעלײַכט באַלד פֿרײַהײַטליכטאױף דײַן געזיכט, אױף דײַן געזיכט. |
פּוֹנָאר הוא שיר שנכתב בגטו וילנה באביב 1943, במסגרת תחרות יצירה מוזיקלית לעידוד חיי התרבות בגטו וילנה שערך באביב 1943 ארגון המוזיקאים בגטו. את השיר ביידיש חיבר שמֶרקֶה קצ'רגינסקי בעקבות בית בפולנית שכתב הרופא נח (לאון) וולקוביסקי, ללחן שחובר על ידי בנו בן ה-12, אלכסנדר (אַלֶק) וולקוביסקי (לימים אלכסנדר תמיר). השיר, הפותח במילים "שטילער, שטילער, לאָמיר שװײַגן, קבֿרים װאַקסן דאָ" ("שקט, שקט, בני נחרישה, כאן צומחים קברים"), הוא שיר ערש לילד שאביו נרצח בפונאר. השיר ראה אור בתרגום עברי מאת אברהם שלונסקי כבר ב-1945, חודשים מספר לאחר תום המלחמה. לאחר התחרות חיבר אביו, הרופא ד"ר נח (לאון) וולקוביסקי, בית אחד עבור היצירה, בפולנית, בשם "Cicho, cicho" ("צ'יחוֹ, צ'יחוֹ" – "שקט, שקט"). פעיל התרבות והמשורר שמֶרקֶה קצ'רגינסקי תרגם את המילים ליידיש, והוסיף שני בתים משלו.השיר הושר לראשונה בגטו על ידי הפרטיזנית קיילה קריצ'בסקי בערב שבו הרצה קצ'רגינסקי על "וילנה בספרות היהודית". לאחר מכן הוא הושר בקביעות על ידי הזמר אקסלרוד ומקהלת גטו וילנה, בניצוחו ובעיבודו של אברהם סְלֶפּ. כבר בגטו הוא תורגם לרוסית על ידי ר' גלין. ביידיש מוכר במיוחד ביצועו של סידור בלארסקי, ובישראל ביצועה של חוה אלברשטיין. בתרגום העברי נפוץ בעיקר ביצועה של צילה דגן. |
عنوان |
שטילער שטילער לאמיר שווייגן |
---|---|
عناوين إضافية |
פאנאר [ביצוע מוקלט] |
المؤدي |
קולבק, בתיה |
من |
[יידיש] |
تاريخ الإنتاج |
1948 |
القائمون على العمل |
תמיר, אלכסנדר 1931-2019 (מלחין)
קצ'רגינסקי, שמריהו 1908-1954 (מחבר) וולקוביסקי, נח (מחבר) סטונהיל, בן 1906-1965 (מקליט) קולבק, בתיה (מבצע) |
ملاحظة حول المكان والوقت |
ארצות הברית ניו יורק מלון "מרסיי". 1948 summer. |
الفني |
Songs, Yiddish,Musical traditions (Jewish), Ashkenazi, Eastern-European Lullabies |
لغة |
yid |
المدة الزمنية |
00:01:27 |
ملاحظات |
נושא ישן: חורבן. געטא. ווילנע נושא ישן: חורבן. לאגער. פאנאר From the Ben Stonehill collection of Jewish folksongs. Recorded at Hotel Marseilles, New York City, 1948. מסורת: אשכנזים :מזרח / ליטא |
ملاحظة المصدر |
מספר שיר באוסף סטונהיל : 331. |
رقم الرف |
YC 00977 YC 00978 |
رقم النظام |
990027633170205171 |
תנאי השימוש:
قد يُحظر نسخ المادة واستخدامها للنشر، التوزيع، الأداء العلنيّ، البثّ، إتاحة المادة للجمهور على الإنترنت أو بوسائل أخرى، إنتاج عمل مشتقّ من المادة (على سبيل المثال، ترجمة العمل وتعديله أو معالجته)، بصيغة إلكترونية أو آلية، من دون الحصول على إذن مسبق من مالك حقوق التأليف والنشر ومن مالكي المجموعة.
لاستيضاح إمكانية استخدام المادة، يرجى ملء استمارة الاستفسار عن حقوق التأليف والنشر
معلومات إضافية:
قد تكون المادة خاضعة لحقوق التأليف والنشر و/ أو شروط اتفاقية.
إذا كنت تعتقد/ين أنّه قد وقع خطأ في المعطيات الواردة أعلاهُ، أو أنّك تعتقد/ين أنّ هناك انتهاكًا لحقوق التأليف والنشر بشأن هذه المادة، فيرجى التوجُّه إلينا من خلال الاستمارة التالية.
أتعرفون المزيد عن هذا العنصر؟ وجدتم خطأ ما؟